Kolekcja: Archiwum Tadeusza Pełczyńskiego
ArchiwumInstytut Józefa Piłsudskiego w Londynie 
Opis kolekcjiTadeusz Pełczyński (1892-1985) generał, w młodości działacz niepodległościowy, podczas studiów był członkiem Polowych Drużyn "Sokoła" i Związku Młodzieży Polskiej "Zet". Ukończył kurs wojskowy prowadzony przez Zygmunta Zielińskiego, późniejszego generała broni WP. Wybuch I wojny światowej, w sierpniu 1914, zastał go na wakacjach pod Włocławkiem. Po zajęciu tych terenów przez Niemców został przez nich zmobilizowany do pracy w obozie jenieckim dla Rosjan, w charakterze medyka. Po zwolnieniu ze służby niemieckiej, w czerwcu 1915 wstąpił do Legionów Polskich. Był oficerem6 Pułku Piechoty Legionów. Dowodził plutonem i kompanią. W lipcu 1917 po kryzysie przysięgowym został internowany w obozie, w Beniaminowie. W marcu 1918, po zwolnieniu z internowania, podjął pracę w Radzie Głównej Opiekuńczej. Równocześnie kontynuował działalność w "Zecie". W listopadzie 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego i wyznaczony na stanowisko dowódcy 1 kompanii, a następnie batalionu w 6 Pułku Piechoty Legionów. W marcu 1920 przeniesiony został do Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie na stanowisko dowódcy kompanii, a później batalionu. Od września 1921 do września 1923 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu studiów i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego powrócił do Szkoły Podchorążych Piechoty na stanowisko dowódcy batalionu. W lipcu 1924 powołany został do BiuraŚcisłej Rady Wojennej. W maju 1927 rozpoczął służbę w Oddziale II Sztabu Generalnego WP na stanowisku szefa Wydziału Ewidencyjnego. W styczniu 1929 powierzono mu pełnienie obowiązków szefa Oddziału II Sztabu Głównego WP. Od marca 1932 do września 1935 odbywał praktykę na stanowiskudowódcy 5 Pułku Piechoty Legionów w Wilnie, po czym powrócił na stanowisko szefa Oddziału II SG WP. Był oficerem, który w okresie międzywojennym najdłużej sprawował funkcję szefa polskiego wywiadu i kontrwywiadu. W styczniu 1939 został zwolniony ze stanowiska szefa Oddziału II SG WP imianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty. Powodem zwolnienia miała być działalność polityczna Wandy Pełczyńskiej wymierzona przeciwko marszałkowi Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi i Felicjanowi Składkowskiemu. Od 5 do końca września 1939 dowodził zgrupowaniem na tyłach Wehrmachtu w Lasach Przysuskich.
Po zakończeniu kampanii wrześniowej przybył do Warszawy i podjął działalność konspiracyjną w SZP, a następnie ZWZ i AK. W czasie okupacji posługiwał się fałszywymi dokumentami wydanymi na nazwisko inż. Tadeusza Pawłowskiego. W latach 1940-1941 komendantokręgu lubelskiego ZWZ. Rozpracowany przez tamtejsze gestapo powrócił do Warszawy i objął funkcję szefa sztabu KG ZWZ-AK (VII 1941 – X 1944). Jednocześnie, od VII 1943 r., był zastępcą komendanta głównego AK. 1 października 1943 mianowany przez Naczelnego Wodza na stopień generałabrygady. Dowodził akcjami sabotażowymi przeprowadzanymi przez oddziały Kedywu wymierzonymi w niemiecką machinę wojenną (m.in. przerwania kilku linii kolejowych). W czasie powstania warszawskiego został ciężko ranny podczas bombardowania gmachu PKO na ul. Świętokrzyskiej (4 września 1944r.), przez co przestał pełnić funkcję szefa sztabu KG AK. Po upadku powstania trafił do niemieckiego obozu w Langwasser, a następnie w Colditz. Po wyzwoleniu obozu przez aliantów w 1945 r. trafił do Londynu i tam pozostał. Na emigracji działał jako m.in. szef gabinetu Naczelnego Wodza i przewodniczący Komisji Historycznej AK przy sztabie głównym w Londynie (do 1947 r.). Aktywny działacz organizacji kombatanckich związanych z AK – współzałożyciel, a w latach 1956-1969 przewodniczący, Rady Studium Polski Podziemnej. W ostatnich latach życia prowadził z żoną Dom Kombatanta "Antokol" w Chislehurst (Kent) pod Londynem, w którym mieszkało wielu wybitnych Polaków. Pochowany w Londynie. 
Zawartość kolekcji1. Dokumenty osobiste - zawiadczenia, karta wojskowa z lat 1915-17, notes z zapisami z 1944 -45r. (od momentu poddania się - z pobytu w niemieckich obozach), świadectwa, dokumenty rodzinne - metryki, testamenty, dokumenty majątkowe, korespondencja po 1945 r., przebieg służby wojskowej (zeszyt ewidencyjny z 1946 r.), kopie dokumentów; 2. Korespondencja prywatna (z Wandą Filipowską - od 1923 Pełczyńską, z lat1922-1939); 3. Korespondencja prywatna, fotografie; 4. Materiały dot. Bitwy Warszawskiej 1920 r. - notatki, wydawncictwa, przemówienie Pełczyńskiego; 5. Materiały dot. różnych wydarzeń historycznych i biografii Pełczyńskiego (wojny 1919-1920, przewrotu majowego, okresu międzywojennego, 5pp Legionów - korespondencja, kopie dokumentów, opracowania, notatki); 6. Materiały dot. Józefa Piłsudskiego - kopie dokumentów (podanie do rektora Uniwersytetu Charkowskiego) 
Uwagiz importu kolekcji 2021-12-07 11:53:42 
Metrykaliczba jednostek archiwalnych: 6; metry bieżące: 0.22 
Wyszukaj w kolekcji
Fragment tekstu:
Typ:
Język:
Data początkowa:
Data końcowa:
Autor:

Lista teczek
Lp. Sygnatura Tytuł i lata Daty Język
1 709-183-001 Dokumenty osobiste. Akt i świadectwo urodzenia, dokumenty notarialne i własnościowe, korespondencja i życzenia ślubne, telegram z gratulacjami od Józefa Piłsudskiego. pol.
2 709-183-002 Dokumenty osobiste. Karta wojskowa z 1 Legionu Polskiego, zaświadczenia potwierdzające służbę w Radzie Głównej Opiekuńczej od Józefa Piłsudskiego, Zeszyt ewidencyjny z Korpusu Osobowego Polskich Sił Zbrojnych, certyfikat potwierdzający otrzymanie Legii Honorowej nr 42 756. pol., ang.
3 709-183-003 Dokumnety rodzinne dotyczące gen. bryg. Michała Pełczyńskiego. Nominacja kpt. Michała Pełczyńskiego na Szefa Szwadronu 2 Pułku Piechoty i adiutanta polowego, Rocznik Wojskowy Królestwa Polskiego na rok 1820 r. pol.
4 709-183-004 Dokumenty rodzinne dotyczace Ksawerego, Edwarda i Marii Pełczyńskich. Świdectwa, akty zgonu, testamentu. pol.
5 709-183-005 Dokumnety dotyczące rodziny Pełczyńskich. Notatki, wypisy, nekrolog, korespondencja. pol.
6 709-183-006 Korespondencja Tadeusza Pełczyńskiego i Wandy Filipkowskiej (Pełczyńskiej). pol.
7 709-183-007 Korespondencja Tadeusza i Wandy Pełczyńskich. pol.
8 709-183-008 Korespondencja Tadeusza Pełczyńskiego. pol.
9 709-183-009 Korespondencja i notatki Tadeusza Pełczyńskiego. pol.
10 709-183-010 Dziennik, notatki i wypisy korespondencji Tadeusza Pełczyńskiego z okresu pobytu w niewoli niemieckiej.
11 709-183-011 Materiały do historii 5 Pułku Piechoty Legionów - korespondencja, artykuły historyczne, raporty służbowe Tadeusza Pełczyńskiego. pol.
12 709-183-012 Materiały do historii 5 Pułku Piechoty Legionów - korespondencja, opracowania, szlak bojowy i relacja z dowodzenia 5 Pułkiem Piechoty przez Tadeusza Pełczyńskiego, opracowanie Haliny Czarnockiej, Rozmowy z generałem - przyczynek do życiorysu generała Tadeusza Pełczyńskiego. pol.
13 709-183-013 Historia 5 Pułku Piechoty "Zuchowatych" opracowanie pod redakcją płk. Dypl. Gustawa Łowozowskiego, Londyn. pol.
14 709-183-014 Materiały do biografii Józefa Piłsudskiego - kopia podania Józefa Piłsudskiego do rektora Uniwersytetu w Charkowie. pol.
15 709-183-015 Materiały do historii wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. I bitwy warszawskiej - artykuły prasowe, korespondencja, opracowania. pol.
16 709-183-016 Materiały do historii wywiadu - skorowidz prowizoryczny z książki Władysława Kozaczuka, Bitwa o tajemnice - służby wywiadowcze Polski i Rzeszy Niemieckiej 1922-1939, Warszawa 1967. pol.
17 709-183-017 Marszałek Józef Piłsudski wita się z delegacją rabinów. pol.
18 709-183-018 Ofiarowanie kluczy do miasta Wilna Józefowi Piłsudskiemu. pol.
19 709-183-019 Józef Piłsudski w mundurze Marszałka Polski. pol.
20 709-183-020 Fotografia Józefa Piłsudskiego z dedykacją dla Wandy Filipkowskiej, 17 maja 1927 r. pol.
21 709-183-021 Józef Piłsudski nad Niemnem, lata 30-te XX w.. pol.
22 709-183-022 Święto kawalerii w Krakowie. Wspólna fotografia Józefa Piłsudskiego z oficerami, 6 października 1933 r. pol.
23 709-183-023 Proces Grocholskich. Od prawej: Baczak, Kosiorek, Grocholski, Kalicki. pol.
24 709-183-024 Gmach PKO w Warszawie widziany od strony południowo-wschodniej. pol.
25 709-183-025 Prezentacja sztandarów weterańskich w Londynie. pol.
26 709-183-026 Plakat z okazji Mszy św. W 40-tą rocznicę śmierci Józefa Piłsudskiego. pol.
27 709-183-027 Groby rodziny Komorowskich w Londynie. pol.
28 709-183-028 Uroczystości pod pomnikiem katyńskim w Londynie. pol.
29 709-183-029 Krystyna Kosiorek. pol.
30 709-183-030 Głaz pamiątkowy POW postawiony z okazji ćwiczeń pod Wawrem w 1917 r. pol.